In het jaar 2000 maakte de internationale gemeenschap ‘harde’ afspraken over uitermate belangrijke onderwijsdoelen. Nu, vijftien jaar later, heeft UNESCO de vorderingen gemeten en haar conclusies gepubliceerd in het Education for All Global Monitoring Report 2015.
Slechts een op de drie landen heeft alle onderwijsdoelen ook daadwerkelijk gehaald. Meer dan honderdtwintig miljoen kinderen en adolescenten gaan anno 2015 nog steeds niet naar school. De ongelijkheid in toegang tot enig onderwijs is zelfs verder toegenomen en wordt in grote mate bepaald door armoede… en gender.
Dat rapport is dus in haar geheel ontluisterend, maar het schetst vooral een zorgwekkend beeld voor de helft van de gehele mondiale populatie: Vrouwen. In de ergste gevallen gaan meisjes helemaal niet naar school, er zijn landen waar voor elke duizend jongens die lager onderwijs genieten nog geen twintig meisjes diezelfde kans krijgen. Krijgen meisjes wel onderwijs, dan worden hun jonge geesten van meet af aan vergiftigd met stereotype rolpatronen.
Jong geleerd
Jong geleerd is oud gedaan en goed voorbeeld doet volgen. Daarom proberen we hele generaties kinderen zo goed mogelijk allerlei belangrijke (en minder belangrijke) zaken bij te brengen en vinden we de schoolgang zo belangrijk.
Daarom ook hechten we eraan kinderen met goede rolmodellen te confronteren. Voor vaders, moeders, grootouders, leraren, iedereen in de omgeving van een kind geldt: Kinderen kopiëren hetgeen u hen voordoet. Ze observeren uw voorbeeldgedrag én de consequenties van dat gedrag. Observerend (of ook wel sociaal) leren heet dat. Wanneer kinderen bijvoorbeeld agressief gedrag ook nog eens beloond zien worden, dan zijn zij nog veel meer geneigd dat gedrag te imiteren.
Wij mensen blijven overigens ons leven lang gevoelig voor rolmodellen. Naarmate we meer bewondering voor zo’n rolmodel koesteren zijn we ook meer geneigd diens gedragingen te imiteren.
Essentiële rolmodellen
Uit studies, onder andere uitgevoerd door mevrouw Penelope Lockwood, bleek al dat vrouwen daarnaast hun zelfbeeld en gevoel van eigenwaarde bepalen aan de hand van goede, succesvolle rolmodellen van het eigen geslacht. Mannen bleken daar lang zo gevoelig niet voor en voor hen bleek het ook niet uit te maken of ze met een rolmodel van het eigen of van het andere geslacht werden geconfronteerd.
Outstanding women can function as inspirational examples of success, illustrating the kinds of achievements that are possible for women around them. They demonstrate that it is possible to overcome traditional gender barriers, indicating to other women that high levels of success are indeed attainable. Female role models can also serve as proxies, guides to the potential accomplishments for which other women can strive. Finally, by demonstrating their competence in traditionally male occupations, highly successful women may undermine traditional gender stereotypes about women, thus reducing the damaging potential of stereotype threat effects.
De mensen onder u die mijn blog wat langer volgen kennen mijn groeiende lijst van Grote Vrouwen natuurlijk wel. De opvallend vaak vergeten en ondergewaardeerde kunstenaars, dichters, wetenschappers, uitvinders en voorvechters van gelijke rechten. Vrouwen die zich ontworstelden aan de vooroordelen van hun tijd en ontstegen aan de ondergeschikte plaats die hen door de maatschappij werd toebedeeld. Ik houd van de grote vrouwen uit de menselijke geschiedenis. De Hatsjepsoets, de Boudicca’s, de Maiden Queens en de Hypatia’s.
De Grote Vrouwen die maar al te vaak blijken te schitteren door afwezigheid in de geschiedenisboeken, waaruit we kinderen over de hele wereld leren over de menselijke geschiedenis.
Die afwezigheid is in ruime mate bepalend voor het zelfbeeld van meisjes en vrouwen en is een extreem beperkende factor voor hun perceptie van hun toekomstmogelijkheden.
Vrouwen in schoolboekjes: afwezig of onderdanig
Mevrouw Rae Blumberg, sociologe aan de Universiteit van Virginia, deed hier de laatste jaren uitgebreid onderzoek naar. Ze schreef er een rapport over voor de VN-onderwijsorganisatie UNESCO, dat als background paper dient voor het UNESCO Education for All Global Monitoring Report 2015.
Blumberg verzamelde gegevens van een zestigtal onderzoeken naar hoe vrouwen worden beschreven en afgebeeld in schoolboeken van 21 landen. Meisjes en vrouwen blijken sterk ondervertegenwoordigd en als er al aan hen gerefereerd wordt, dan is dat bijna altijd in de stereotype rol van huisvrouw, passieve thuiszitter en met weinig meer om handen dan traditionele huishoudelijke taken. Vrouwen zijn onzichtbaar of onderdanig.
De jongetjes zijn de van zelfvertrouwen blakende avonturiers, de slimme wetenschappers en uitvinders, de grote leiders en de succesvolle carrièretijgers. De meisjes zijn timide vogeltjes, voorbestemd voor een huiselijk leven achter de schermen. Op veruit de meeste afbeeldingen in die boeken staan vrouwen te koken of voor hun gezin te zorgen. Zelfs in verhalen over dieren gaat het bijna altijd over het mannetjesdier.
Stereotypen en de kindergeest
Dat is fnuikend. Kinderen die niet terugzien in zulke schoolboeken blijken zich namelijk ook helemaal niet voor te kunnen stellen dat ze wél tot meer in staat zijn dan stereotype traditie dicteert. Mevrouw Blumberg wees daarom ook op een Israëlisch onderzoek uit 2009, waaruit duidelijk blijkt dat kinderen de stereotypen waarmee zij in zulke schoolboeken geconfronteerd worden overnemen.
Kinderen, vooral meisjes dus, die onderwijs kregen uit schoolboeken waar die genderongelijkheid níet in staat denken juist dat de diverse carrières en activiteiten die het leven hen te bieden heeft geschikt zijn voor zowel meisjes als jongens.
Educatie is de sleutel tot emancipatie!
Lang leve de koningin?
Technisch gezien kunnen we als mensheid ook zonder mannen.
Andersom ligt het wat moeilijker.
Dat wel.
LikeLike
Ik ben er me zeker van bewust, dat vrouwen in Nederland wettelijk gezien gelijk staan aan de man.
Dat is niet altijd of overal vanzelfsprekend geweest.
Of dat ook zo blijft,dat durf ik ook niet met grote zekerheid te zeggen.
Ik vind dat het wel MOET. kunnen, en vooral blijven.
Inderdaad bijna vergeten geschiedenis.
Iedereen weet over WO2 , maar wanneer vrouwen stemrecht kregen, of handelsbekwaam werden geacht.
Dat zal wat minder scoren.
LikeLike